İş kazası bildirimi nedir?

Kişiler hangi meslek grubunda çalışıyor olursa olsunlar potansiyel iş kazaları daima mevcuttur. İş kazalarının büyük çoğunluğu önlenebilir olmasına rağmen zaman zaman çeşitli kazalar meydana gelebiliyor. 

Ülkemizde iş kazasıyla ilgili yapılması gerekenler Sosyal Güvenlik Kurumu çalışma mevzuatında açıkça belirtilmiştir. Her işveren ve işçinin karşılıklı olarak hak ve sorumluluklarını bilmesi iş kazalarını büyük ölçüde önleyebilir. Şimdi ise iş kazası nedir, bildirimi nasıl yapılır ve bildirim süresi gibi konular detaylıca incelenebilir.

İş kazası nedir?

İş kazası en genel tanımıyla kişilerin çalıştığı yerde yaşadıkları ve işlerin aksamasına neden olacak şekilde meydana gelen her türlü kazadır. Çalışanlar iş kazasında fiziksel zarar görebilecekleri gibi kullanılan araç ve gereçler de zarar görebilir. İş kazasıyla ilgili Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve SGK çeşitli tanımlamalar yapmıştır. Bu tanımlamalar ise şöyledir:

1. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre; önceden planlamamış bir şekilde çoğu zaman kişisel yaralanmalara, makine, araç ve gereçlerin zarar görmesine ve üretimin belli bir süre durmasına yol açan kazalardır.

2. Uluslararası Çalışma Örgütü'ne (ILO) göre; Üretim ve hizmet yapılan yerde beklenmedik bir şekilde meydana gelen, belli oranda maddi zarar ve yaralanmalara yol açan olaylardır.

3. SGK Sigortalar Kanunu'nun 5510 sayılı maddesine göre; İşçinin işveren tarafından verilen işi yaptığı esnada meydana gelen ve olay sonrası işçide fiziksel ve ruhsal yıkımlara yol açan kazalardır.

İş kazası bildirimi nasıl yapılır?

İş kazası bildirimi, SGK mevzuatında belirtilen şekliyle ilgili yerlere yapılır. İş kazası meydana geldikten sonra işveren sorumluluğu gereği kazayı ilgili mercilere bildirmek zorundadır. Eğer işveren bu bildirimi yapmazsa idari para cezasına çarptırılır. Yapılan inceleme sonucu işverenden kaynaklı bir kusur bulunursa cezai işlemler gündeme gelebilir.  İş kazaları ile ilgili bilgilendirmeler kuruma doğrudan yapıldığı gibi elektronik ortamda da yapılabilir. Elektronik bildirge için öncelikle bir e-bildirge şifrenizin olması gerekir. Yine unutulmamalıdır ki elektronik iş kazası bildirgesi sadece 4A sigorta kapsamına giren işçiler için yapılabilir. Ayrıca yabancı uyruklu  çalışanlar varsa onlar için de e bildirge yapılamaz.

Eğer işveren iş kazası bildirimi yapmazsa ve bu tespit edilirse idari para cezasına çarptırılır. İş kazası sonucu oluşan sağlık harcamaları ve işçiye bağlanan aylık ödemeleri de işverenden tahsil edilir. İşveren kazayı bildirmemiş ve hastanede bu kazanın iş kazası olduğu anlaşılırsa ilgili sağlık kuruluşu SGK'yı bilgilendirir. Sağlık kuruluşları olayı SGK'ya bildirmekle beraber kolluk kuvvetlerine de bildirmelidir. Eğer sağlık çalışanları kendilerine intikal eden iş kazası kolluk kuvvetlerine bildirilmezse kanunen suçlu sayılırlar. İş kazası bir inşaat şantiyesinde gerçekleşmişse ilk olarak şantiye şefi kazayı ilgili yerlere iletmelidir. Peki iş kazası bildirimi hangi kazalarda yapılmalı?

1. Normal şartlarda iş yerinde meydana gelen ve kişiye her türlü fiziksel ve ruhsal  zarara uğratan her kaza iş kazası olarak değerlendirilir.

2. Kişinin çalışma esnasında fark etmediği kırık, incinme ve çatlak gibi durumların mesai bitiminde hastanede çıkması da iş kazası olduğu gerçeğini değiştirmez.

3. İş yerinde meydana gelen kalp krizi, beyin kanaması, ani bayılma, her türlü kesici, delici alet ve silahla yaralanma ve sinir krizi geçirmek de iş kazası sayılır.

Genelde bu tarz ciddi iş kazalarından sonra iş yerleri müfettişler tarafından denetlenir. Dolayısıyla iş kazası olduktan sonra olay yeri fotoğrafları, görgü tanıklarının ifadeleri ve kaza olmaması için alınan önlemler rapor olarak saklanmalı ve gerektiğinde ilgili birimlere iletilmelidir.

İş kazası bildirim süresi ne kadardır?

İş kazaları, meydana geldikten sonra ivedilikle Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmelidir. Peki SGK iş kazası bildirim süresi ne kadardır? Mevzuata göre iş kazası olduktan sonra 3 gün içerisinde bildirim yapılması gerekir. 3 günlük sürede bildirim yapmayan işverenler için geç kaldığı her gün için idari para cezası uygulanır. Eğer kaza çalışma günleri dışında hafta sonu ve resmi tatiller de meydana gelmişse bu süreler dikkate alınmaz. Yani hafta sonları ve resmi tatiller üç günlük süreye dahil edilmez. Burada şantiye şefleri için ayrı bir düzenlemeye gidilmiştir. Şantiye şefleri kaza meydana geldiği andan itibaren durumu ilgili birimlere iletmelidir. Üç günlük süre şantiye şeflerini kapsamamaktadır. Sağlık sektöründe meydana gelen iş kazalarının bildirilme süresi ise hafta sonu ve resmi tatiller dahil on günlük sürede yapılmalıdır.

İşletmenizin faaliyetlerine düzenli devam edebilmesi için  iş yeri organizasyonu ve insan kaynakları planlaması son derece önemli bir hal alır. Logo'nun sizlere sunduğu insan kaynakları yönetimi ile iş organizasyonunuzu tek bir platform üzerinden yönetebilirsiniz Mevzuatlarda yapılan yasal güncellemelerden anında haberdar olarak  hem işçilerinizin hem sizin maddi ve manevi kayıplar yaşamasını önleyebilirsiniz. İş güvenliği yazılımı konusunda güncel ve yasal mevzuata uygun olarak gereken önlemleri alabilir ve son teknoloji İK yazılımları ile tüm iş kazası süreçlerini raporlayabilirsiniz.