İhbar süresi ne kadar?

İşçi ve işveren arasında iş akdinin sona erdirilmesi iş hukuku kapsamında belirlenen kurallara tabi tutulur. Bu kurallardan biri de ihbar süresidir. İhbar süresi, iş sözleşmesinin sona erdirileceğinin karşı tarafa bildirilmesinden itibaren işçinin ya da işverenin işten ayrılacağı güne kadar geçmesi gereken süreyi ifade eder. Bu süre hem işverenin hem de işçinin haklarını korumayı amaçlar ve çalışma süresine göre farklılık gösterir.

İhbar süresi yalnızca iş sözleşmesinin sona erdirileceğinin bildirilmesi ile başlamakla kalmaz, aynı zamanda işçinin haklarının korunması ve iş arama izni gibi önemli avantajları da sağlar. Ancak ihbar süresi hesaplama ile ilgili sıklıkla sorulan bazı sorular yer alır. Sizin için “İhbar süresi ne zaman başlar?” ve ihbar süresi ile ilgili tüm detayları bir araya getirdik.

İhbar süresi nedir? nasıl hesaplanır?

İş sözleşmesinin işçi ya da işveren tarafından feshedilmesi halinde karşı tarafa belirli bir süre önceden haber verilmesinin gerektiren yasal bir zorunluluk olan ihbar süresi son derece önemlidir. Bu süre, işçi veya işverenin işten çıkma ya da çıkarma kararını hemen uygulamadan önce diğer tarafa hazırlık yapması için tanınan bir süreyi ifade eder. Bu aşamada İhbar süresi ne kadar? merak edilebilir. İhbar süresi hem işçi hem de işvereni koruma amacı taşır ve iş ilişkisinin karşılıklı saygı ve adalet çerçevesinde sona erdirilmesini sağlar. İşçi için yeni bir iş arama süresi tanınan bu süreçte çalışma süresine göre farklı avantajlar elde edebilirsiniz.

ş Kanunu'na göre ihbar süresine uymadan sözleşmeyi fesheden taraf, ihbar süresi tazminatı ödemek zorundadır. Yani bu süreye uyulmaması durumunda ihbar süresi boyunca ödenmesi gereken ücret tazminat olarak karşı tarafa ödenmelidir. “İhbar süresi nasıl hesaplanır?” konusunda ise işçinin kıdemine göre değişiklik gösterdiği söylenebilir. Türkiye'de 4857 sayılı İş Kanunu'na göre işçinin iş yerinde ne kadar süre çalıştığına bağlı olarak ihbar süresi değişiklik gösterir. İhbar süresi hesaplama, 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta olarak belirlenir. Bu işçinin iş sözleşmesini feshetmek istediğinde ya da işverenin işçiyi işten çıkarmak istediğinde en az 2 hafta öncesinden karşı tarafa durumu bildirmesi gerektiği anlamına gelir.

Örneğin iş yerinde 5 aydır çalışan bir işçi, istifa etmeden veya işten çıkarılmadan önce iki hafta önceden mevcut durumu bildirmelidir. İş yerinde 6 ay ile bir buçuk yıl arasında çalışan kişiler için ;İhbar süresi kaç gün?; konusunda ise 4 hafta olduğu söylenebilir. İşveren bu durumda işçiyi çıkarmadan önce en az 4 hafta öncesinden haber vermelidir. İşçi ise işten ayrılma kararını 4 hafta önceden işverene bildirmelidir. Bir buçuk yıldan 3 yıla kadar çalışanlar için ihbar süresi iş arama izni hesaplama ise 6 hafta olarak belirlenir. Bu sürede işçinin işten çıkmadan önce yeni bir iş bulma şansı arttırılır ve işveren de iş süreçlerinde aksama yaşamadan devam edebilir. 3 yıldan fazla çalışanlar için ihbar süresi ise 8 hafta olarak belirlenir. Bu süre, uzun süreli çalışanlar için daha geniş bir hazırlık süresi sunarak hem işçi hem de işverenin mağduriyetini önler.

İhbar süresine uyulmazsa ne olur?

İhbar süresi hem işçi hem de işveren için bağlayıcıdır ve bu süreye uyulması zorunluluktur. Bir işçi ihbar süresi kullanmadan istifa etmesi halinde çeşitli yaptırımlara maruz bırakılır. Örneğin işveren, işçiyi ihbar süresine uymadan işten çıkardığında işçiye ihbar süresi boyunca hak edeceği maaşı tazminat olarak ödemek zorundadır. İşçi ise ihbar süresine uymadan istifa ettiği takdirde işverene ihbar süresi kadar tazminat ödemek zorunda kalabilir. Bu sebeple ;İhbar süresi kullanılmazsa ne olur?; diye sorulduğunda her iki tarafın da tazminat ödemek zorunda kalacağı söylenebilir. Ayrıca ihbar süresi boyunca işçi iş yerinde çalışmaya devam etmek zorundadır. Bu yüzden İhbar süresi yıllık izinden düşer mi? konusunda böyle bir şeyin olamayacağı söylenebilir. Bu süre zarfında işçinin işten ayrılma kararı geçerli olsa da işverenin talimatlarını yerine getirmeye ve görevini yapmaya devam etmeye özen göstermelidir. Aynı şekilde işveren de işçiyi bu süre boyunca çalıştırmak ve işçiye maaşını ödemek zorundadır.Rapor ihbar süresinden sayılır mı?; bu süre içerisinde rapor alınamayacağı söylenebilir.

Aynı zamanda işçiye ihbar süresi boyunca iş arama izni verilmesi de gerekir. İş Kanunu'na göre işçi ihbar süresi içinde yeni bir iş bulabilmek için günlük çalışma süresinin 2 saatini iş arama amacıyla kullanabilir. İhbar süresi çalışma saati için normal zamanda çalıştığı saatin tamamından 2 saat düşürülerek kalan saatlerde çalışmak zorundadır. Ancak eğer iş arama iznini toplu olarak kullanmak istenirse, bu durum işverenle anlaşarak belirlenebilir.

İhbar süresi istisnaları

Bazı durumlarda ihbar süresine uyma zorunluluğu bulunmaz. Bu gibi durumlar, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi olarak adlandırılır. Örneğin işçi, iş yerinde ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar sergilemesi durumunda ihbar süresinin sona ermesi beklenmeden işten çıkarılabilir. Aynı şekilde işveren, işçiye karşı haksız ve onur kırıcı davranışlarda bulunduğunda ya da iş güvenliğini tehlikeye atan bir pozisyona soktuğunda ihbar süresine uyulmayabilir.

Bunun dışında ;İhbar süresi nasıl başlar?; konusunda, işçi ya da işveren tarafından yapılacak fesih bildiriminin yazılı olarak iletildiği durumda başladığı söylenebilir. ;İhbar süresi iş günü mü?; sorusuna bu sürecin takvim günü üzerinden hesaplandığı söylenebilir. Yani hafta sonları, resmi tatiller ve bayramlar dahil olmak üzere ihbar süresi kesintisiz ilerler.