Finansal planlama nedir, nasıl yapılır?

Finansal planlama, hem bireylerin hem işletmelerin mali açıdan geleceklerini güvence altına alabilmek amacıyla ve finansal açıdan belirledikleri hedeflere ulaşabilmeleri için büyük bir önem taşır. Ayrıca beklenmedik bazı durumlar yaşanabilir. Bu tarz durumlarda finansal açıdan çok daha rahat edebilmek için finansal planlama yapmak gerekir. Finansal planlama bir süreçtir ve bu süreç pek çok aşamadan oluşur. Süreç ne kadar iyi değerlendirilirse belirlenen hedefe ulaşmak o kadar iyi olacaktır.

Haliyle finansal planlama sürecinde çeşitli stratejiler geliştirilir. Bu stratejiler temelinde bir finansal plan oluşturulur. Planın uygulanması adımı ve sonrasında finansal planın etkinliğini değerlendirme diğer önemli süreçlerden bazılarıdır. Hem işletmeler hem de bireyler için hayati önem taşıyan finansal planlama ve analiz konusunda merak edilenleri sizler için bir araya getirdik.

Finansal planlama ve ilkeleri

Finansal planlama, bireyler ya da işletmelerin çeşitli açıdan geleceklerini garanti altına alabilmeleri için önemlidir. “Finansal planlama nedir?” konusunda finansal hedefleri belirlemeye ve harcama, tasarruf ya da yatırımlarını belirlemelerine yardımcı olan süreçtir denilebilir. Bu süreç uzun vadede yardımcı olacak ve hedeflere ulaşabilmek için çeşitli stratejilerin oluşturulmasını gerektirir. Finansal planlama süreci birkaç adımdan oluşur. İlk adım her zaman içinde bulunduğunuz durumu belirlemenizdir. Gelir, harcama, varlık ve borçlar gibi mevcut finansal durumunuzun analizini yapmanız gerekir. Ardından hedef belirlemeniz önemlidir. Hedefler kısa, orta ve uzun vadede belirlenmelidir. Hedeflere ulaşabilmek için strateji geliştirerek ilerlemeniz çok daha başarılı olacaktır. Stratejiniz gelir artırma, harcama azaltma ya da yatırım yapma gibi türlerde olabilir. 

Stratejinizi uygulamaya koyarak süreci en iyi şekilde değerlendirmeniz gerekir. Ayrıca finansal planınızın düzenli olarak gözden geçirilmesi ve duruma göre güncellenmesi önem taşır. Çünkü değişen finansal durum, hedef değişikliği ya da çeşitli değişimler plan güncellemesi yapmayı gerektirir. Finansal planlamanızın en başarılı şekilde olabilmesi için bazı ilkeler yer alır. Bu ilkelere uyularak hazırlanan bir finansal plan süreci verimli hale getirmenizi sağlar. Finansal planlama ilkeleri ilk olarak amaç belirlemedir. Belirli ve ölçülebilir amaçların belirlenmesiyle yol almaya başlayabilirsiniz.

Ardından bütçeleme ilkesi gelir. Gelir ve harcamalarınızın dengeli bir şekilde yönetilmesi için bütçeleme ilkesi önem taşır. Tasarruf ilkesinde finansal güvenliğin sağlanması ve hem düzenli olarak tasarruf etmek hem de beklenmedik durumlarla başa çıkabilmek için güvenlik ağı oluşturulur. Borç yönetimi ilkesiyle mevcut borçlarınızın dengeli bir şekilde yönetilmesi ve kontrol altında tutulması sağlanır. Risk yönetimi ilkesi sayesinde beklenmedik mali durumlar ve zararları minimalize etmek için planlama yapılır. Yatırım planlaması ilkesi varlıkların en iyi şekilde yönetilmesi ve büyütülmesi sağlanmış olur.

Vergi planlaması ilkesi ile vergi yükünün optimize edilmesi ve yasalara uygun bir şekilde yürütülmesi gerçekleştirilir. Vergi avantajlı yatırım hesapları ve maliyet yönetimi bu ilkenin temel prensiplerindendir. Bu ilkeler sağlam bir finansal planlama için kılavuz niteliği taşır. Herhangi bir aksaklık durumunda nereden yeniden başlayacağınıza dair ışık tutar. Her bir ilke hem bireysel hem de kuruluşların finansal planlamalarında hedeflere ulaşmayı sağlar. 

Finansal planlama türleri nedir?

Finansal planlama süreci pek çok farklı amaçla yürütülebileceği için farklı şekillerde sınıflandırılabilir ve farklı çeşitleri tercih edilebilir. Yaygın olarak kullanılan finansal planlama türleri şu şekilde açıklanabilir:

• Kişisel finansal planlama: Birey ve ailelerin kişisel olarak belirledikleri finansal hedeflerine ulaşabilmeleri için gelirlerini yönetebilmelerine yardımcı olur. Bu planlama türü; borç yönetimini, emeklilik planlamasını, vergi stratejilerini ya da diğer yatırım planlamalarını içerir.

• Kurumsal finansal planlama: İşletmelerin finansal hedeflerine ulaşabilmeleri için finansal kaynaklarını yönetebilmelerini sağlar. Nakit akış yönetimi, sermaye bütçelemesi, finansal risk yönetimi ve kâr artırma stratejilerini içerir.

• Emeklilik planlaması: Bireylerin emeklilik dönemlerinde finansal açıdan güvenliklerini sağlayabilmeleri için tasarruf etmelerini ve yatırım yapmalarını içerir. 

• Vergi planlaması: Vergi ödemelerini azaltmak ya da optimize etmek için strateji geliştirilmesidir. 

• Yatırım planlaması: Bireylerin ya da kuruluşların yatırım hedeflerine ulaşabilmeleri için portföylerini yönetebilmelerini sağlar. Risk toleransını belirleme, varlık tahsisi yapma ve performans izleme gibi adımları içerir.

• Risk yönetimi: Beklenilmeyen mali durumlar için sigorta planlama, acil durum fonu oluşturma ve sağlık harcamaları planlaması gibi konuları barındırır. Risklere karşı hazırlıklı olma gibi konuları içerir.

Finansal planlamada analiz

Finansal planlamada en önemli konu mevcut durumu analiz etmektir. Analiz konusu ilk olarak planlama sürecine başlandığı zaman yapılır. Mevcut durumunuzu anlamak ve buna uygun stratejiler geliştirmek için kullanılan bir süreçtir. Ancak finansal planlamada analiz adımı yalnızca sürece başlarken yapılmamalıdır. 

Planınızın türü ne olursa olsun uygulamaya koyulduğu süreç içinde çeşitli değişimler yaşanabilir. Belirlenen stratejileri hayatınıza geçirmek amacıyla adım atılırken başarı elde edilebileceği gibi sorun da yaşanabilir. Bu noktada içinde bulunduğunuz durumun değerlendirilmesi gerekir. Finansal planın etkinliğinin değerlendirilmesi için düzenli olarak performans analizi yapılmalıdır. Bu durum sayesinde belirlenen hedeflere ne kadar yaklaşıldığı görülebilir. 

Aynı zamanda stratejinin uygulanması aşamasında herhangi bir aksaklık yaşanırsa planın güncellenmesi gerekir. Planınızı gerektiğinde güncelleyebilmek için içinde bulunduğunuz durumu ve riskleri analiz etmeniz önem taşır. Finansal planlama ve analiz süreci hem bireylerin hem işletmelerin finansal hedeflerine ulaşabilmeleri için bir yol haritası sunar. Mali durumun iyi bir şekilde anlaşılması ve hedeflerin netleşmesi için geliştirme sağlar.  

​