Muhtasar beyanname nedir?

Muhtasar, kelime olarak kısa ve öz anlamlarına gelir. Beyanname ise bir şeyi bildirme olarak kullanılır. Bu iki kelimenin birleşimi olan muhtasar beyanname ise kesilen vergilerin matrahlarıyla beraber ilgili vergi dairesine iletilmesidir. Oluşturulan muhtasar beyannameler kamu kurumları, özel şirketler, dernek ve vakıflar tarafından vergi dairesine bildirilir. Muhtasar beyanname gelir vergisine tabi olduğundan  bildirilmesi zorunludur. Muhtasar beyannamelerde stopaj usulüne göre vergi kesildiği için muhtasar beyanname borçlu yerine vergi sorumlusundan talep edilir. Muhtasar beyannamenin çeşitli alt kodları olduğu gibi verildiği zamanın da bilinmesi gerekir. Ayrıca muhtasar beyanname de nelerin yer alacağını bilirseniz eksik ya da hatalı belge düzenlemenin de önüne geçersiniz. Muhtasar beyannameyle ilgili merak ettiğiniz tüm detayları bu blog yazısında bulabilirsiniz.

Muhtasar beyanname kodları neler?

Muhtasar beyannamenin çeşitli iş, yatırım ve gelirlere göre farklı kodları mevcuttur. Gelir Vergisi Kanunu'na göre mükelleflerin bu kodlar ve ödeyecekleri vergi oranları belirlenmiştir. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre yapılacak tevkifatlar neticesinde muhtasar beyanname kodları ve vergi oranları belirlenir. Kimi durumlarda stopaj indirimi ve vergi muafiyeti yapıldığı için bu oranlar artıp azalabiliyor. Muhtasar beyanname kodları genel olarak şöyle sıralanabilir;

• Asgari ücretli (011)
• Diğer ücrete tabi olanlar (012), vergi oranı %15-35 arasında değişir.
• Yıllara yaygın inşaatlar (Kurumlara yapılan hakedişleri kapsar, 032), vergi oranı ise %3'tür.
• Yıllara yaygın inşaatlar (031), vergi oranı %3'tür.
• 70. maddeye göre mal ve hakların kiralanması durumunda (041),  vergi oranı %20'dir.
• Kooperatiflere ait taşınmazlar kiralandığında (042), vergi oranı %20'dir.
• Her nevi tahvil faizleri için (081,082 ve 083)
• Ticari borsalar üzerinden satın alınan zirai ürünler için (093), vergi oranı %3
• Ticari borsalarda tescil ettirilmeyip alınan zirai ürünler için (094), vergi alınmaz.
• TL mevduat hesaplarından elde edilen gelirler için (096)
• Repo gelirleri (111)
• Kurumlar Vergisi Kanunu 30. maddesi uyarınca yapılan ödemlerde (121) 

Muhtasar beyanname örneği

Muhtasar beyanname hazırlarken iş verenler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan şablon ve yönlendirmelere uygun bir beyanname oluşturmalıdır. Muhtasar beyannamede tüm bilgilerin eksiksiz girilmesi ileride karşılaşabileceğiniz sorunları önlemesi açısından hayati önem taşır. Gerekirse muhtasar beyannamenizi teslim etmeden önce vergi dairesinde kontrol ettirebilirsiniz. Peki muhtasar beyannamede hangi bilgiler yer alır? 

1. İlk olarak vergi kesintisi yapan kişinin yani iş verenin adı, soyadı ya da unvanı ve iş yeri adresi yer alır.
2. Aylık bordroların özet hali
3. Muhtasar beyannamenin verildiği ay/aylar
4. Çalışan sayısı
5. Çalışanlara ödenen ücretler (tüm maaş, prim ve diğer ödemeler)
6. Vergi kesintisine tabi diğer ücretler
7. Maaşlardan yapılan vergi kesintileri
8. Ödeme yapılan kişinin adı soyadı, adresi ve bağlı olduğu vergi dairesi ve mükellef numarası
9. Ödeme miktarı ve türü
10. Muhtasar beyannemenin düzenlendiği tarih ve yetkili kişinin imzası

Muhtasar beyanname ne zaman verilir?

Muhtasar beyanname aylık ve üç aylık periyotlar olmak üzere 2 farklı şekilde verilebilir. 3 aylık verilen muhtasar beyannameler için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Öncelikli olarak bu konuda ilgili vergi dairesine bilgilendirme yapılmalıdır. Ayrıca üç aylık muhtasar beyanname verebilmek için çalışan sayısı 10 ve daha az olmalıdır. Bir aylık olarak verilen muhtasar beyannamelerin ödemesi takip eden bir sonraki ayın 26. günüdür. Aynı şekilde üç aylık dönemlerde verilen muhtasar beyannamede üçüncü ayı takip eden ayın 26. gününün akşamına kadar beyanname verilebilir. Üç aylık periyotlar için ilk beyanname 26 Nisan, ikinci beyanname 26 Temmuz, üçüncü beyanname 26 Ekim ve son beyanname 26 Ocak günü yani bir sonraki yıl verilir. Eğer muhtasar beyannamenin verileceği gün tatil gününe denk geliyorsa bir sonraki ilk iş gününde verilir.

Muhtasar beyanname 2022

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan duyuruya göre; Resmi Gazete'de yayımlanan karar gereği asgari ücretle ilgili düzenlenen muhtasar beyannamede gayri safi tutara toplam tutar ve vergi kesintisi kısmına 0 yazılması kararlaştırılmıştır. Yani asgari ücretliden vergi kesintisi yapılmayacaktır. Ayrıca asgari geçim inidirimden kaynaklı doğan mahsup edilecek vergi satırı da kaldırılmıştır. Hesaplanan gelir vergisi sütunu yerini kesilen gelir vergisi sütunu olarak değişmiştir. 2022 yılında ilk beyanname nisanda, ikinci beyanname temmuzda, üçüncü beyanname ekimde ve son beyanname 2023 Ocak ayında verilecektir.