Asgari ücretlinin işverene maliyeti nedir?

Asgari ücretlinin işverene maliyeti, 2024 yılında gerçekleşen asgari ücret zammı ile birlikte yalnızca işveren tarafından değil, pek çok kişi tarafından araştırılan bir konu hâline gelmiştir. Asgari ücret, bir işverenin işçisine vermesi uygun görülen en düşük ödenektir. Asgari ücretten daha düşük ödenek ayıran işverenler, yasa gereğince cezaya tabi tutulur. Bununla birlikte 2024 yılında yapılan zam sonrasında bir işverenin asgari ücretli için karşılaması gereken maliyetin brüt ücrete bağlı olarak belirlendiğini söylemek gerekir.

Asgari ücret nedir?

Asgari ücret, çalışanın temel geçim ihtiyaçlarını karşılanması amacıyla belirlenen en düşük ödenektir. Her yıl işçi, hükümet temsilcileri ve işveren tarafından oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen asgari ücret; bir işverenin işçisine vermesi gereken en düşük maaştır. 2024 yılında aylık brüt asgari ücret, 20.002,50 ₺ olarak belirlenmiş durumdadır.

Net asgari ücret ise 17.002,12 ₺ olarak açıklanmış, bu ücretin altında olan ödemeler için işverenin ceza alacağı beyan edilmiştir. 2024 yılında yapılan asgari ücret zammı 2023 yılına göre %49 oranında bir artışı ifade eder. Bu zammın işverenler üzerindeki mali etkisi, son zamanlarda en çok araştırılan konulardan biri haline gelmiştir. 2024 asgari ücretlinin işverene maliyeti hesaplanırken brüt asgari ücret miktarı dikkate alınır.

Asgari ücretin tanımı 4857 sayılı İş Kanunu’nun39. maddesinde yapılmıştır. Bu hükme göre asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan ve iş kanunu kapsamında olan ya da olmayan tüm işçiler için geçerlidir ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kurulan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından en az iki yılda bir belirlenen bir ücret olarak kabul edilir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda beş hükümet temsilcisi, beş işçi kuruluşu temsilcisi ve beş işveren kuruluşu temsilcisi bulunur.

2024 asgari ücret için temel parametreler

30.12.2023 tarihli Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararıyla 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren aylık brüt asgari ücret 20.002,50 ₺ olarak belirlenmiştir. Bu ücretin net hâli ise 17.002,12 ₺ şeklindedir. Net asgari ücret 2023 yılına göre %49 artmıştır. Bu durum işverenin işçinin maliyetini karşılamak için ödemesi gereken ödeneğin de artmasına neden olmuştur. 2024 yılı ile birlikte günlük kazanç alt sınırı 666,75 ₺, üst kazanç sınırı ise 5000,63 ₺ olarak belirlenmiş, ödemelerin buna göre yapılması gerektiğine dair bilgiler verilmiştir. İşverene asgari ücretlinin maliyeti hesaplanırken brüt asgari ücret miktarının esas alınması gerekir. 2024 yılına ilişkin asgari ücretin temel unsurları şu şekildedir:

• Aylık brüt asgari ücret 20.002,50 ₺

• Aylık net asgari ücret 17.002,12 ₺

• Günlük kazanç alt sınırı 666,75 ₺

• Günlük kazanç üst sınırı 5.000,63 ₺

• Asgari ücretin işverene toplam maliyeti ise 24.503,06 ₺

2024 yılı asgari ücretli çalışanın işverene maliyeti ne kadardır?

Asgari ücretlinin işverene maliyeti 2024 yılında en çok araştırılan konulardan biri olmuştur. 2023 yılının bitmesi ile birlikte %49 oranında artış gösteren asgari ücret, işverenin işçisine ödemesi gereken minimum tutarın da değişmesine de artmasına yol açmıştır. Asgari ücretin işveren için maliyetini hesaplarken brüt asgari ücret miktarının dikkate alınması gerekir. Brüt asgari ücret işverenin işçi için ödeyeceği ücretten vergi, sigorta ve sendika kesintilerinin arınmamış hâlidir. 2024 yılında belirlenen brüt asgari ücret 20.002,50 ₺’dir. Belirlenen asgari ücrete brüt miktarını SGK pirimi ile işveren işsizlik sigorta primi kalemleri eklendiğinde asgari ücret ile çalışan bir işçinin işverene toplam maliyeti ortaya çıkar. Asgari ücretin işverene maliyetini hesaplarken dikkate alınan parametreler arasında şunlar bulunmaktadır:

• Brüt asgari ücret: 20.002,50 ₺

• SGK primi (%20,5 işveren payı): 4.100,5125 ₺

• İşveren işsizlik sigorta primi (%2): 400,05 ₺

• İşverene toplam maliyet: 24.503,6 ₺

5 puanlık indirimle işverenin toplam maliyeti 23.502,94 ₺ olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla, yeni asgari ücretin işverene maliyeti 23.502,94 ₺ olarak hesaplanır. Bu hesaplama, brüt asgari ücrete eklenen sigorta primleri ve diğer yasal yükümlülükler dikkate alınarak yapılır.

2024 yılında brüt asgari ücret 20.002,50 ₺ olarak belirlenmiş, işveren payı dahil edildiğinde asgari ücretin işverene maliyeti ise 24.503,6 ₺ şeklinde hesap edilmiştir. İşveren için sunulan beş puanlık indirimle bu maliyet 23.502,94 ₺’ye düşer.

Personelin işletmeye maliyeti nasıl hesaplanır?

Her personelin işletmeye belirli bir maliyeti vardır. Personelin işletmeye maliyeti hesaplanırken yasal parametrelerin göz önünde bulundurulması gerekir. İşverenler için toplam personel maliyeti hesabında ilk aşama brüt maaş hesaplamasıdır. Brüt maaş personele ödenecek olan maaşın sigorta, vergi ve sendika kesintilerinden arınmamış hâli olarak ele alınabilir. Belirlenen brüt maaş tutarına SGK işveren payı eklendiğinde personelin işletmeye maliyeti hesaplanmış olur.2024 yılında asgari ücrete yapılan zam ile birlikte asgari ücretle çalışan bir personelin işletmeye maliyeti indirimle beraber 23.052,94 ₺ olarak hesaplanmıştır. Bununla birlikte maliyetin personele yapılacak olan prim ve ek ödemelere bağlı olarak değişkenlik gösterebileceğini de söylemek gerekir. Asgari ücret ödemesi yapılan bir işçinin işverene maliyeti hesaplanırken brüt asgari ücret miktarının göz önünde bulundurulması gerekir. 

Emekli asgari ücretlinin işverene maliyeti ne kadardır?

Bir çalışan emekli olmasına rağmen asgari ücret alarak iş yerinde çalışmaya devam ediyorsa işverene belirli bir maliyeti olur. Emekli çalışanın şirkete maliyetine maaşlı personel giderleri dahil edilir. Personel giderleri ulaşım ücreti, yemek bedeli, vergi ve prim ödemelerini kapsayacak şekilde hesaplanır. Personelin işletme maliyetini hesaplarken öncelikle maaşın dikkate alınması gerekir. SGDP işçi payı gibi etkenler de göz önünde bulundurulduğunda emekli asgari ücretlinin işverene maliyeti için 24.903,11 ₺ olduğuna dair bilgi verilebilir. Hesaplama esnasında işveren maliyeti, SGDP işçi ve işveren payı, kısa vadeli sigorta kolları primi işveren payı ve işveren maliyeti gibi etkenler de hesaplamaya dahil edilmelidir.