DevOps nedir, DevOps modelleri nelerdir?

DevOps, Development and Operations kelimelerinin kısaltması olarak ifade edilir. Türkçede geliştirme ve operasyonlar olarak tanımlayabileceğimiz bu metodoloji, yazılım geliştirme sistemleriyle bilgi teknolojileri operasyonlarını bütünleştirir. DevOps teknolojisindeki bu bütünleşme, geliştirilmek istenen yazılımın kalitesini arttırmak ve daha hızlı, daha başarılı bir şekilde oluşturulmasını sağlamak için idealdir.

DevOps modelleri nelerdir?

DevOps modelleri, bir yazılımın geliştirilmesi için uygulanan döngü ile hızlı ve sürekli bir teslimat yapılması için önemlidir. Bu modeller, yazılımın sadece geliştirilmesinde değil iyileştirilmesinde kullanılırlar. DevOps modellerinin farklı işlevleri, istenen farklı fonksiyonların elde edilebilmesine yarar. Infrastructure as Code (IaC) (Altyapı Olarak Kod), Microservices (Mikro servisler), Continuous Monitoring (Sürekli İzleme), Version Control Systems (Sürüm Kontrol Sistemleri), Containerization (Konteynerleşme) DevOps modelleri arasında yer alır.

DevOps nedir?

DevOps nedir sorusu yazılım geliştirmek ve bu yazılımı daha fazla müşteri için daha kısa sürede hazırlamak isteyen kişiler tarafından merak uyandırır. DevOps, temelinde yazılım geliştirme sistemlerini BT operasyonları ile bütünleştiren bir metodoloji olarak ifade edilir.
DevOps'un temel amacı, yazılım geliştirme süreçlerinin sağlıklı ve hızlı ilerlemesini sağlamaktır. Hızlı ve sürekli hizmet sunmayı esas alan bu metodolojide müşteri revizesi doğrultusunda sürekli bir geliştirme ve yeni hizmet sunma döngüsü izlenir. Sürekli entegrasyon ile iyileştirme ve geliştirme süreçleri verimli şekilde yönetilir, yüksek nitelikli yazılımlar oluşturulur.

DevOps metodolojisinin kullanılması demek yazılım geliştirme ve BT operasyon ekiplerinin iş birliği içerisinde olması anlamına gelir. Yazılım geliştirme süreçlerinde DevOps kullanıldığı takdirde geliştirme ve operasyon departmanlarında görev alan kişiler tek bir çekirdeği oluştururlar. Bu durum, geliştirilmek istenen yazılımın niteliği doğrultusunda avantajlar sağlar.

DevOps'un temel ilkeleri

DevOps metodolojisi, bazı ilkeler ile uygulanır.

Sürekli entegrasyon (CI)

Sürekli entegrasyon, geliştirilen kodların tek bir kod merkezine sürekli olarak aktarılmasını ifade eder. Sürekli entegrasyon işleminin sağlanmasında farklı araçlar kullanılabilir.

Sürekli teslimat (CD):

Sürekli teslimat, geliştirilen yazılımın teslimata hazır olduğunu ve bunun bir süreklilik çerçevesinde gerçekleştirilebileceğini tanımlar.

İş birliği

DevOps çalışmaları, yazılım geliştirme departmanları ve BT departmanlarının ortaklaşması ile gerçekleştirilir. Bu bağlamda, iş birliği ilkesi de süreklilik ve verimlilik açısından önem taşır.

Otomasyon

Otomasyon, yazılımın test edilmesi ve geliştirilmesi amacıyla gerçekleştirilen uygulamadır. Otomasyon uygulaması doğrultusunda yapılan testler sonucunda yazılımdaki hatalar tespit edilir, bu sayede geliştirme işlemlerindeki hız ve verimlilik artar.

DevOps'un faydaları nelerdir?

DevOps, bir yazılımın geliştirilmesindeki tüm döngüde görev alan yazılım ve IT operasyon birimlerinin ortak çalışmasını sağlar ve bu bağlamda ulaşılan DevOps faydaları bulunur. Bu sayede tek bir ekip ile daha hızlı ve daha efektif şekilde yazılım geliştirilir. DevOps ile ekibin operasyonel tepki hızı, verimliliği ve revize hızı da artış gösterir. İş birliği sonucunda artan verimlilik, beraberinde faydaları da getirir.

Hız ve çeviklik

Hızlı çalışma döngüleriyle yeniden sürüm hazırlama ve yeniden dağıtmanın yapılması müşteri memnuniyeti ve rekabet için gereklidir. DevOps metodolojisiyle çalışan ekipler, hızlı bir onarım ve yeniden teslimat süreci yönetirler.

Ekiplerin ortaklaşması

Geliştirilen ortaklaşma ile yazılım ve operasyon ekipleri görev dağılımına sahip olur ve kaliteli bir çalışma süreci geçirirler. Etkili iş birliği sistemlerinin uygulanmasıyla ekipler daha hızlı ve daha nitelikli şekilde çalışırlar.

Güvenilirlik

Kaliteli bir yazılımın elde edilmesi için sürekli entegrasyon ve sürekli teslimat uygulamalarının yapılması, sık revize edilmiş ve beklentilere cevap veren bir sonuca ulaşılmasını sağlar. Bu durum yazılımın güvenilirliğini arttırır.

Siber güvenlik

Yazılım geliştirme ve iyileştirmenin en mühim parçalarından biri güvenliktir. DevOps döngüsüne entegre edilen güvenlik, kontrol ve yeniden düzenleme sağlanması gereken noktaların tespit edilmesi, denetlenmesi ve raporlanması için gereklidir. DevOps metodolojisinin güvenlikle birleştirilmesiyle oluşan DevSecOps, güvenli ve verimli bir döngüyle kaliteli yazılımlar oluşturulmasını sağlar.

Hızlı dağıtım

DevOps ekibinin sürümü hızlı şekilde sunması, hızlı şekilde revize etmesi sürümün güncelliğini korumasını sağlar. Hızlı dağıtım, rekabet ve müşteri memnuniyeti bakımından faydalıdır.

DevOps modelleri nelerdir?

DevOps modelleri, Infrastructure as Code (IaC), Microservices, Continuous Monitoring (Sürekli İzleme), Version Control Systems, Containerization (Konteynerleşme) olarak incelenir.

Infrastructure as Code (IaC) (Kod olarak altyapı)

Kod olarak altyapı, altyapının manuel ayarlar yerine otomatik şekilde kodlanması ve desteklenmesidir. Yeni uygulamalar oluşturulması, bu uygulamaların test edilmesi ve ve dağıtılmasının bir altyapı otomasyonu sistemiyle yapılması IaC'nin kullanılmasıyla gerçekleştirilir.

DevOps ekipleri IaC'yi kullanırken pek çok avantaja sahip olur. Yazılım üretme döngüsü içerisinde gerekli ortamların hızlı ve sorunsuz şekilde oluşturulması, oluşturulan ortamlar arasındaki düzenlemelerin hızlı ve etkili şekilde yapılması bu avantajlardan en önemlileridir. IaC, bulut sistemleriyle sorunsuz şekilde çalışabilir. Bununla birlikte altyapı kaynaklarının istenen şekilde ölçeklendirilebilmesini sağlama da IaC'nin DevOps ekiplerine sunduğu avantajlardandır.

Microservices (Mikro servisler)

Microservices, uygulamaların birbirinden bağımsız ve küçük servisler olarak geliştirilmesi ve yönetilmesidir. Microservices ile karmaşık yazılımlar daha küçük ve bağımsız hale getirilirler. Bu yöntem, microservice mimarisi olarak da tanımlanabilir.

DevOps ekipleri microservice mimarisini kullanırken gönderilecek uygulamaları bütün halde göndermezler. Bunun yerine işlevsel API’leri yani uygulama programlama arayüzlerini kullanırlar. Uygulama programlama arayüzleri, bir yazılımın başka bir yazılımda tanımlanmış işlevlerinin kullanılabilmesini sağlar. API birimleri ile uygulamalar arasında bağlantı kurulur ve paylaşım yapılır.

Continuous monitoring (Sürekli izleme)

DevOps'ta sürekli izleme, cihazların, ağların ve sunucuların sürekli olarak izlenmesidir. Bunun sonucunda yanlışlıklar hızlıca tespit edilir, revizeler ve iyileştirmeler sağlanır. Sürekli izlemede farklı araçlar kullanılabilir. Prometheus, Grafana, Nagios, Datadog, NewRelic, Splunk, AppDynamics sürekli izlemede kullanılabilecek araçlardır. Sürekli izleme araçları içerisinde en yaygın şekilde kullanılanı Nagios’tur. Nagios, sürekli izlemede kullanılırken gerçek zamanlı izleme ve müdahaleler gerçekleştirilir.

Version control systems (Sürüm kontrol sistemleri)

Sürüm kontol sistemleri, sürümlerin takip edilmesine olanak sunar. Bir sürümde yer alan kaynak kodlarının ve diğer dosyaların takip edilmesi sürüm kontrol sistemleriyle gerçekleştirilir. Yapılan değişikliklerin kontrol altında tutulması ve bir veri tabanında depolanması bu sayede yapılır. Sürüm kontrol sistemleri kullanılarak DevOps ekibi, aynı anda aynı koda erişim sağlayabilir ve aynı kod üzerinde çalışabilir. Günümüzde DevOps'ta kullanılabilecek farklı sürüm kontrol sistemleri yer alır. SVN, ClearCase ve Mercurial sürüm kontrolü için kullanılabilecek sistemlerdir.

Containerization (Konteynerleşme)

Uygulamaların bir ortamdan diğer ortama sorunsuz bir şekilde taşınması ve dağıtılması containerization (konteynerleşme) ile gerçekleştirilir. Uygulamanın taşınan ortamlarda sorunsuz şekilde çalışabilmesi ve uyum sorunlarının oluşmasının önlenmesi açısından önem taşır.

DevOps araçları

DevOps metodolojisinin etkili bir şekilde uygulanabilmesinde farklı DevOps araçları kullanılabilir. Bunlar Jenkins, Docker, Kuberetes ve Git araçlarıdır.

• Jenkins: Amacı sürekli entegrasyon (CI) ve sürekli dağıtım (CD) olan Jenkins aracı, bu süreçleri otomatik hale getirir. Jenkins neredeyse tüm DevOps araçlarıyla entegre şekilde çalışabilir. Aracın kullanılması sürekli entegrasyon ve sürekli dağıtım süreçlerini hızlandırarak yüksek nitelikli hale gelmesini sağlar. Kod sürekli olarak düzenlenebilir, geliştirilebilir ve dağıtılabilir.
• Docker: Docker, amacı itibariyle konteynerleştirilen uygulamaları çalıştırmak için kullanılan bir DevOps aracıdır. DevOps ekibindeki geliştiriciler Docker aracı ile yazılımın taşınması sağlanır ve taşınan yazılımın diğer ortamlarda herhangi bir sorun olmadan çalışması gerçekleştirilir.
• Git: Sürüm kontrolünün gerçekleştirilmesini sağlayan araç olan Git, DevOps ekibinde bulunan birden fazla kişinin aynı anda aynı yazılım üzerinde çalışabilmesine yarar. DevOps ekibinin iş birliğini destekleyen bir araçtır.
• DevOps uygulamaya nasıl geçirilir?
• DevOps, yüksek kaliteli ve sürekli yazılım üretim ve dağıtım süreçlerini amaçlar. Bu amaçla yazılım geliştirme ve BT operasyon ekiplerinin birleştirilmesiyle hız ve verimlilik kazanılır. Ekipler, hızlı geri bildirim ve hızlı yanıtlar ile çalışırlar. Güvenli, kaliteli ve hızlı yazılım oluşturma süreçleri bir kültür halini alır.
• DevOps ekibi, sürekli bir geliştirme ve sürekli bir dağıtım döngüsünü esas alarak çalışır. Yazılım geliştirme ve dağıtma süreçlerinde döngüyü yavaşlatabilecek insan hataları, sistemsel hata ve kayıplar otomasyon ile minimuma indirilir. DevOps ekibinin iş birliği içerisinde olması ve kullanılan otomasyonlar ile tüm süreçler daha güvenilir ve daha hızlı şekilde gerçekleştirilir. Sürekli iyileştirmeyi hedefleyen ekipler, kullanıcı geri bildirimlerine uygun hareketle daha etkili çözümler ve kaliteli yazılımlar oluştururlar.
• Kaliteli yazılımlar elde edilebilmesi için uygun DevOps araçları gereklidir. Doğru aracın seçilmesi ve kullanılması yazılımın hızlı, güvenli ve istenen niteliklere uygun olmasını sağlar.
• DevOps'ta kullanılacak araçlar, farklı özelliklerine göre seçilebilirler.
• Sürekli entegrasyon (CI) ve sürekli teslimat (CD) için Jenkins ve Gitlab gibi araçlar tercih edilebilir.
• Konteynerleştirme için Docker ve Kubernetes araçları tercih edilebilir.
• İzleme ve Geri Bildirim için Prometheus ve Grafana araçları kullanılabilir.

DevOps otomasyonu

DevOps, otomatikleşmeyle birlikte hata payını en aza indirir, hız kazandırır ve verimliliği arttırır. Süreçlerin otomasyonu, takip sisteminin otomatikleştirilmesi, geliştirilen yazılımın sunumu, revizeler ve ekiplerin iş birliğini kapsar.

Sürekli entegrasyon (CI) ve sürekli teslimat (CD) birleşimi olan CI/CD, özel olarak oluşturulmuş bir otomasyon sistemiyle sürekli test ve sürekli geliştirme yapılmasına olanak sunar. İyileştirilmiş bir verimlilik, üretken ekipler ve düzenli bir akışta ilerleyen iş birliği ile zaman ve kalite artışları sağlanır.

DevOps'un etkili şekilde uygulanmasında geri bildirim döngülerinin takibi ve hızlı cevap oluşturulması gereklidir. CI/CD için geri bildirimlerin yanında test ve değerlendirmelerin yapılması da önem taşır. Otomatikleştirilen bu süreçler, müşteriye daha hızlı ulaşma ve daha hızlı çözüm ulaştırma açısından gereklidir.

Takımlar arası iletişim ve iş birliğini artırmaya yönelik DevOps stratejileri

Güçlü ve etkili yazılımların geliştirilmesi, DevOps ekiplerinin etkin şekilde çalışmalarıyla gerçekleştirilebilir. Bu bağlamda takımlar tarafından benimsenebilecek stratejiler vardır. Sürekli geliştirmenin esas alındığı DevOps metodolojisinde ekiplerin iş birliğini kuvvetlendirecek stratejiler, açık iletişime vurgu yapar. Geliştirme ve BT operasyon takımlarının uyumlu ve stratejik çalışmalarıyla yalnız yazılımın kalitesi iyileştirilmekle kalınmaz aynı zamanda iyi bir rekabet gücü ortaya çıkarılır.

Sürekli entegrasyon (CI) ve sürekli dağıtımın (CD) benimsenmesi

Sürekli entegrasyon ve sürekli dağıtımın tam olarak benimsenerek uygulamaya konulması, ekiplerin geliştirme ve dağıtma döngülerini düzenli şekilde yürütmeleriyle gerçekleştirilir. Yazılımın üretilmesi ve dağıtılması süreci de bu döngülerin takibiyle hızlı ve kontrollü şekilde sürdürülebilir. Bu durum, müşteri geri bildirimi ve memnuniyeti yönünden önemlidir.

Otomasyon

Otomatikleştirme, ekipler arasındaki iş birliğini kuvvetlendirecek bir başka önemli stratejidir. DevOps, manuel, insan hatasına açık sistemler yerine otomatik sistemlerin kullanılmasını, döngüleri otomatikleştirmeyi esas alır. Otomatikleştirilen görevler, iş dağılımını ve iş birliğini olumlu etkileyerek zamandan tasarruf edilmesini sağlar. Otomasyonla hata payı minimum seviyeye indirilerek güvenilirlik de arttırılmış olur.

İş birliği ve iletişime teşvik

İş birliği ve iletişimin teşvik edildiği işletmelerde, ekipler daha verimli şekilde çalışarak hedeflerine daha iyi odaklanabilirler. Açık iletişime önem verilmesi bu bağlamda önemli bir strateji olarak öne çıkar. Açık iletişimle ekipler ifade etmek istediklerine daha net odaklanabilir, geliştirilmek istenen konulara yoğunlaşabilirler.

Güvenlik

Sürekli ve hızlı yazılımlar elde edilirken mutlaka dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de güvenliktir. DevOps ekibinin güvenlik uygulamalarını benimsemesi, tehditleri ortadan kaldırmalarını sağlar. Güvenlik kontrollerinin yapılması, geliştirme döngülerinin zarar görmesini önler.

Performans ölçümü

Geliştirilen yazılımın en iyi versiyonuna ulaşılabilmesi için performans değerlendirmeleri yapılmalı ve bu değerlendirmeler sürekli olarak izlenmelidir. Sistem davranışının kontrol edilmesi, oluşan ya da oluşabilecek sorunların çözülmesi ve müşterinin bu sorunlardan etkilenmemesi için gereklidir. Performans ölçümü stratejisi ile sistemler sorunsuz bir ilerleyişle çalıştırılabilir.

Hız

Yazılım geliştirilme ve dağıtma döngüsünün hız kazanmasını sağlarken aynı zamanda geri bildirimlere de hızlı dönüt oluşturulması etkili bir stratejidir. Ekipler, benimsedikleri hızlı stratejiler ve oluşturdukları etkili çözümler ile başarılı iyileştirmeler kaydedebilirler. Başarılı iyileştirmeler, kaliteli yazılımlar ve memnun müşteriler kazanılmasını sağlar.

Ekipler benimsedikleri ve uyguladıkları DevOps stratejileri sayesinde başarılı ve gerçek potansiyellerini ortaya çıkarabildikleri bir metodolojiyle çalışırlar. Otomatikleştirmeyle birlikte benimsenen iş birliği ve ortak çalışma prensipleri, koordineli şekilde yürütüldüğü takdirde en verimli sonuçlara ulaşılır. Sürekli entegrasyon ve sürekli dağıtımın uygulanması ve izlenen performans ölçümleri, rekabetteki ilerlemeyi arttırarak daha hızlı ve daha başarılı son ürünler oluşturulmasına fırsat sunar.