İhraç kayıtlı fatura nedir?

Döviz girişi ve istihdam artışı gibi faydalar sunarak ekonominin canlanmasına katkıda bulunan ihracat faaliyetleri devlet tarafından teşvik edilir.  İhracat için sağlanan teşviklerin yanı sıra birtakım ayrıcalıklar da mevcuttur. Firmaların, bu ayrıcalıklardan biri olan vergi indirimi ve muafiyetinden yararlanabilmesi için ihraç kayıtlı fatura düzenlemesi gerekir.

İhraç kayıtlı fatura kısaca; yerli üretim malların vergi indirimlerinden faydalanılarak global pazarda satılması için düzenlenen özel bir fatura çeşididir. Katma Değer Vergisi Kanunu'nda yer alan 3068 sayılı maddeye göre ihracat yapacak olan kurum ya da kuruluşların üreticilerden aldıkları mallar için KDV ödememe hakkı bulunmaktadır. Bu doğrultuda ihracatçı, ürünlerini satın aldığı üreticiden KDV harici bir fatura kesmesini talep eder. İmalatçı firma ise ihracatçı firmadan tahsil etmediği KDV'yi ilgili devlet kurumlarından vergi iadesi olarak geri alabilir. Bu açıdan ihracat kayıtlı fatura düzenlemek hem ihracatçı hem de imalatçı tarafın, devlet tarafından sunulan ayrıcalıktan yararlanabilmesi adına büyük önem taşır. 

İhraç kayıtlı fatura imalatçı firma tarafından düzenlenir. Ancak imalatçı firmanın ihracat kayıtlı fatura kesebilmesi için birtakım şartları sağlaması gerekir. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından imalatçı firmada aranan şartlar şöyledir:

• Sanayi siciline kayıtlı olmak
• Sanayi sicil belgesi bulundurmak 
• Sanayi odası veya ticaret odası gibi meslek odalarına kayıt yaptırmış olmak 
• Çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme kayıt belgesine sahip olmak 
• Üretim altyapısının yeterli olması 
• Yeterli sayıda işçi çalıştırmak

Bu şartları karşılayan imalatçılar ihraç kayıtlı fatura keserek, ithalatçı firmadan KDV tahsilatı yapmadan satış işlemlerini gerçekleştirebilir.   

İhraç kayıtlı fatura nasıl kesilir?

İmalatçı firmaların sorumluluğunda olan ihraç kayıtlı faturalarda yer alması zorunlu olan bazı unsurlar vardır. Bu unsurlara dikkat edilerek eksiksiz bir şekilde düzenlenen faturalar sayesinde imalatçı, kanunen kendisine tanınan haklardan yararlanabilir.

Her şeyden önce ihraç kayıtlı faturada  "3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun (11/1-c) maddesine göre, ürünler ihraç edilmek koşuluyla teslim edildiği için KDV tahsil edilmemiştir.” ibaresinin mutlaka yer alması gerekir. Aksi halde ihraç kayıtlı fatura işleme alınmadığından KDV muafiyeti söz konusu olmaz. 

İmalatçıdan ürünlerini satın alan ihracatçı firmanın yapması gereken ise malların teslim edildiği tarihten itibaren 3 aylık süre içerisinde ihracatı gerçekleştirmesidir. Eğer ihracat gerçekleşmezse imalatçı tahsil etmediği KDV'yi ilgili devlet kurumlarına kendi ödemekle yükümlü olur. Vergi dairesine KDV ödemesi yapılırken gecikme faizi de hesaba katılır. Bu durumda ise ihracat kayıtlı fatura sayesinde imalatçının yapmış olduğu ödemeyi ihracatçı firmadan talep etme hakkı doğar. 

İhraç kayıtlı faturalarda diğer fatura türlerinde olduğu gibi KDV tutarı gösterilir. İmal edilen mala yönelik KDV tutarı hesaplanarak faturaya dahil edilir, ancak muafiyet sağlayan söz konusu ibareden dolayı ihracatçı firma belirtilen KDV tutarını ödemekle yükümlü değildir.   

İhraç kayıtlı faturaların belirli bir süre içerisinde kesilmesi gerekir. Genellikle malın tesliminden önce düzenlemesi gereken faturanın, malın teslimi sırasında da kesilmesi mümkündür. Teslimattan sonra kesilecek faturalar için Vergi Usul Kanunu hükmüne göre en geç 7 günlük bir süre tanınır. Bu süre zarfı aşıldıktan sonra ihraç kayıtlı fatura hiç kesilmemiş sayılır.  

İhraç kayıtlı fatura muhasebe kaydı nasıl yapılır?

Her ne kadar mallar ihraç edilmek üzere teslim edilse de yapılan satış işlemi yurt içi satış kapsamında değerlendirilir. Dolayısıyla ihraç kayıtlı faturaların muhasebe kaydı da bu doğrultuda gerçekleştirilir. İhraç kayıtlı faturalar hem malı satın alan ihracatçı firma hem de malı satan imalatçı firma tarafından ayrı ayrı muhasebe kayıtlarına geçirilir. Muhasebe kaydı yapılırken fatura, ihracatın gerçekleşip gerçekleşmemesi yönelik kayıtlara farklı şekillerde işlenir. 

İhraç şartıyla satış yapan imalatçı firmanın KDV tutarını dönem beyannamesinde göstermesi gereklidir. İhracatçıdan tahsil edilmeyen KDV tutarının, imalatçı tarafından ödenmesi kanunlar gereğince tecil edilir. Belirlenen süre içerisinde ihracat gerçekleştiğinde KDV ödeme yükümlülüğü düşer.  

İhracatçı firma satın aldığı malın ihracatını belirlenen süre zarfında gerçekleştiremezse malı üreticisine iade etme yolunu seçebilir. Böyle bir durumda imalatçı firma KDV tutarını ihracatçı firmadan talep etme hakkına sahiptir. Bu şekilde gerçekleştirilen iade işleminde KDV ödendiği için fatura ihraç kayıtlı fatura özelliğini yitirir. Dolayısıyla faturanın muhasebe kaydı da buna göre gerçekleştirilir.