EYT kararı kesinleşti! EYT şartları neler?

EYT kararı kesinleşti! EYT şartları neler?

EYT konusu yıllardır merak edilen konular arasında yer alıyor. EYT ile ilgili en çok sorulan “EYT ne zaman çıkacak ?” sorusudur. Çok merak edilen bu soru, Cumhurbaşkanının attığı imza ile resmi gazetede yayınlanarak 3 Mart 2023’te yürürlüğe girdi. “EYT son durum ne?” sorusunu ve diğer EYT detaylarını sizler için derledik.

EYT’den yararlanmak isteyen kişilerin bazı kriterleri taşıması gerekir. Kriterleri taşıyan ve yasadan yararlanmak isteyen kişiler, emeklilik dilekçesi vererek emekli maaşı almaya hak kazanabilir. 4A (SSK) ve 4B (BAĞ-KUR) kapsamında bulunan çalışanlar arasından emekli maaşı almayı hak edenlere aylık bağlanır. 4C (Emekli Sandığı) kapsamında alınanların aylıkları, ilişiklerin kesildiği tarihten sonraki ay başında başlayacak.

Aylıklar, emeklilik dilekçesinin verildiği tarihten sonraki ay başından itibaren verilir. Yani, mart ayı içerisinde emeklilik dilekçesini vererek hak kazanmak isteyen çalışanların aylıkları Nisan 2023 tarihi itibariyle yatırılacak. Çok sorulan “EYT yasalaştı mı?” sorusuna, EYT’nin TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştığını söyleyebiliriz.

EYT nedir?

Türkiye'de emeklilik sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülür. SGK, çalışanların primlerini toplar ve bu primler emeklilik hakkı kazanmak için belirli bir prim gün sayısına ulaşıldığında emeklilik maaşı olarak ödenir.

Ancak bazı çalışanlar, emeklilik yaşına gelmiş olmalarına rağmen yeterli prim gün sayısına sahip değil. Bu durumda, emekli olabilmek için prim gün sayılarını tamamlamaları gereklidir. Bunun için, çalışmaya devam etmeleri veya prim ödemelerine devam etmeleri gerekebilir.

Emeklilikte yaşa takılanlar(eyt) ; sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999'dan önce olanları ve emekli olmak için gereken prim günü ve sigortalılık süresi şartını sağlamış olsa dahi yaşından dolayı emekli olamayanları kapsar. 8 Eylül 1999 tarihine kadar çalışanlar, prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını sağlayarak emekli olabilirken, kanunda yapılan değişiklikle mevcut kriterlere yaş şartı da eklendi. Bu durum da EYT sorununu ortaya çıkardı. Buna göre sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 öncesinde olanlar EYT kapsamına giriyor.

EYT'de son durum

Son zamanlarda EYT ile ilgili çok merak edilenler biri, EYT emeklilik şartları. Emekli olmak isteyen kişilerin bazı şartları da yerine getirmesi gerekir. Gerekli şartların yerine getirilmesi halinde dilekçe verilmesi sonucunda, başvuru tarihi itibariyle hızlıca emekli olmaları mümkündür.

Emekliliğe başvurmak için, EYT prim şartı ve sigortalılık süresinin doldurulması gerekir. Bu şartları yerine getirmemiş kişiler, EYT için başvuru yapamazlar. Şartları yerine getiren kişilerin ise şartların yerine getirildiği tarih itibariyle emekli olması mümkündür.

Askerlik borçlanması da EYT için hesaba katılır. Eğer sigorta dönemi öncesinde askerlik yapıldıysa, giriş tarihi borçlanılan gün sayısı kadar öne çekilir. Askerde geçirilen günler satın alınarak prim gün sayısına eklenebilir.

EYT yasası, sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 öncesi olan ve emeklilik için gerekli olan prim gün ve sigorta süresi şartlarının sağlanmış olsa dahi yaş sebebiyle emekli olmayan kişileri kapsar. Verilere göre 6 milyona yakın kişi, yaş şartından dolayı emekli olamadığı için kendisini EYT mağduru olarak tanımlıyor.

EYT, 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde emeklilik sigortasına giriş yapan kişileri kapsıyor. EYT ile emeklilik tarihi ertelenen, yani yaşa takılan kişiler, EYT gün sayısı ve sigorta sürelerini doldurduklarında yaşa bakılmaksızın emekliliklerini istiyorlar.

EYT yaş sınırı

Emeklilik sistemi, belirli şartları yerine getiren kişilere emeklilik hakkı tanır. Ancak, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlatan ve emekli olmak için gerekli şartları sağlayan fakat yaş haddinden dolayı emekli olamayan kişiler, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar" (EYT) olarak bilinir.

EYT'ler, emeklilik yaş sınırını tamamlamadan önce çalışma hayatlarını sonlandıramaz. Bu nedenle, emekli olmak için yeterli prim ödemiş olmalarına rağmen yaş sınırına takıldıkları için emekli olamaz. Bu durum, birçok EYT'nin mağduriyetine yol açar.

EYT yaş sınırı düzenlemesi öncesindeki yasal düzenlemelere göre kadınlar; 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabilirdi. Ancak EYT'lerin talepleri doğrultusunda, emeklilik yaş sınırının düşürülmesi gündeme geldi.

EYT'lerin talepleri, emeklilik yaş sınırının kadınlarda 56, erkeklerde ise 58 yaşına indirilmesi yönündeydi. Fakat son EYT açıklaması ile emekli olmak için prim gün sayısı ve sigortalılık süresini tamamlayan kişilerin yaş sınırı kaldırıldı.

1999 yılı öncesinde yapılan düzenlemenin öncesinde 3600 prim günü ve 15 yıllık sigortası olan kadınlar 50 yaş ve üzeri, erkekler ise 55 yaş ve üzerinde kısmı emeklilik şansı elde ediyordu. Gerçekleştirilen düzenleme ile 3600 prim gününe sahip kişiler yani kısmi emeklilik EYT kapsamı dışında kaldı. Mevzuat bağlamında kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı sunuluyor.

EYT başvurusu nasıl yapılır?

EYT ile 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigorta başlangıcı yapanlar, prim gün sayısı ve sigortalılık süresini tamamlayanlar emekli olabiliyor. EYT hesaplamasını e-devlet üzerinden yapabilirsiniz.  8 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigorta başlangıcınız varsa ve gereken prim gün ve sigortalılık süresini tamamladıysanız EYT ile emekliliğe hak kazanabilirsiniz. EYT şartlarının karşılanması halinde başvurular gerçekleştirilebilir. Başvurular e-devlet üzerinden de yapılabilirsiniz.

E-devletten emeklilik başvurunuzu yapmadan önce ilk şart, çalıştığınız iş yerinden ayrılmak. İstifa dilekçenizi vererek işten çıkış belgenizi aldıktan sonra emeklilik başvurunuzu yapabilirsiniz. E-devlet arama çubuğuna aylık, gelir veya emeklilik kelimelerinden seçtiğiniz bir tanesini yazmalısınız. Ardından Gelir, aylık, ödenek Talep Belgesinin Verilmesi bağlantısına tıklayabilirsiniz.

Ardından karşınıza gelen ekranda yer alan “Yeni Başvuru” tıklayabilirsiniz. Tahsis türü olarak “Yaşlı Aylığı” seçebilirsiniz. Eğer SSK kapsamında yer alan bir aylık talebindeyseniz, 4/A SSK seçeneğini; Bağkur kapsamında yer alan bir aylık talebindeyseniz 4/B BAĞ-KUR seçmeniz gerekir. Seçiminizi gerçekleştirerek “Başvur” butonuna basabilirsiniz.

T.C. Kimlik Numarası ve ad-soyad bilgileriniz otomatik olarak ekrana gelir. Maaş ödemenizin yapılacağı bankayı seçip açıklama kısmına banka şubesini yazabilirsiniz. İletişim bilgilerinize ise cep telefon numaranızı yazabilirsiniz. Dilerseniz e-postanızı da ekleyebilirsiniz. Adres kısmında ikametgah bilgileriniz otomatik olarak görünür. Tebliğ için farklı bir adres belirtebilirsiniz. Bunun için adres kısmını düzenlemeniz gerekir.

Eğer aylık alıyorsanız “Aylık alıyor mu?” sorusuna cevap olarak “Evet” veya “Hayır” kutucuklarından bir tanesini işaretlemeniz gerekir. İleri butonuyla sonraki sayfaya geçtiğinizde Başvur butonu ile başvurunuzu gönderebilirsiniz.

Tüm aşamaları tamamlamanız ve başvur kutucuğuna basmanızın ardından EYT başvuru şartları gerçekleşmiş olur. Bazı kurumlar, emeklilik sonrasında da göreve devam etme şansını size sunabilir. Bu durumda, emeklilik başvurusu yaptığınız günün akabinde tekrar SGK işe giriş bildirimi yaptırabilir ve çalışmaya devam edebilirsiniz.