Telif hakkı nedir, nasıl alınır?

Telif hakkının ne olduğu sıklıkla araştırılan konulardan biridir. Bireyler çokça duydukları bu terimin ne anlama geldiğini anlamak için internet üzerinde telif hakkı nedir şeklinde araştırma yapmaktadırlar. Telif hakkı, kişi ve/veya kişilerin her türden emeği ile meydana getirmiş olduğu düşünce, bilgi, sanat eseri ve ürünün kullanılması veya kopyalanması ile ilgili hukuksal haklar olarak tanımlanmaktadır. 

Bu hakkın doğması için herhangi bir tescile gerek yoktur, eserin üretilmesiyle birlikte doğmaktadır. Ancak eser sahibi isteğe bağlı olarak ülkenin tescil birimlerinde kayıt-tescil yaptırabilmektedir. Bu hak genellikle belli bir süreyi kapsamaktadır. Telif hakkı simgesi ise, çember içinde bulunan “C” harfi şeklindedir, © bu simgenin yer aldığı herhangi bir ürünün telif haklarının korunduğu bilinmelidir. Bu sembol kullanılsın ya da kullanılmasın; orijinal olan her ürün ve fikir, üretildiği andan itibaren telif haklarına sahiptir ve bu hakların korunması temel insan haklarından birisidir. Herkesin yapmış olduğu her türlü sanat, bilim veya edebiyat eserinin maddi ve manevi menfaatlerinin korunması hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 27. maddesinde yer almaktadır.

Telif hakkı nasıl alınır?

Telif haklarının korunması FSEK tarafından sağlanmaktadır. Bireyler telif almak istediklerinde zaten telifi olduğunu bilmelilerdir. Ancak her şeyin telif hakkı da bulunmamaktadır. Telif hakkı alınmak istenilen eserin hak sahipliğinin kanıtlanması açısından yapılması gereken bazı işlemler bulunmaktadır. Bunlar isteğe bağlı ve zorunlu kayıt tescil işlemleridir.

1.İsteğe bağlı kayıt tescil: Eserlerin kim tarafından üretildiğinin ispatlanmasının kolaylaşmasını sağlamaktadır. Beyana bağlı olan tescil işleminin amacı üretici olan kişinin eseri üzerindeki hak kaybının önlenmesidir. Bu işlemin hukuki dayanağı 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’dur. Üretici olan kişi, mirasçıları, vekilleri ve gerekli belgelerle birlikte şahsen yahut posta ile Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne başvuru yapılabilmektedir.

2.Zorunlu kayıt tescil: Zorunlu kayıt tescil işlemi, Fikir ve Sanat Eserlerinin Kayıt ve Tescil Hakkında Yönetmeliğin 5. Maddesince;

• Sinema ve müzik eserleri,
• Bilgisayar oyunlarının pazara sunulmasının öncesinde kayıt ve tescil yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir. Başvuru isteğe bağlı kayıt tescilde yer alan başvuru adımları aynı şekilde uygulanmaktadır.

Yukarıda belirtilen hususların dışında eseri üreten kişinin eser üzerinde var olan tüm hakları kendisine ait olduğu beyanında bulunması ile söz konusu olan telif hakkı noter tarafından hazırlanıp onaylanır ve son olarak hak sahipliğine ilişkin bir belge düzenlenebilir. Bu adımlar telif hakkı nasıl alınır şeklinde akılda takılan soruya cevap niteliğindedir.

İnstagram telif hakkı mesajı nasıl hazırlanır?

Günümüzde milyonlarca kullanıcısı olan Instagram üzerinde son zamanlarda DM üzerinden kullanıcılara telif hakkı ihlali konusunda mesajlar gelmektedir. Kullanıcılar ise internet üzerinden instagram telif hakkı mesajı nedir şeklinde araştırma yapmaktadır. Ancak Instagram telif hakkı ihlali durumunda kullanıcılarına DM yoluyla veya farklı bir yolla kesinlikle mesaj atma hizmeti sunmamaktadır. İnternet dolandırıcılığının arttığı bu dönemde bu tarzda gelen mesajların dikkate alınmaması ve mesaj üzerinde yer alan hiçbir linke tıklanmaması gerektiği  unutulmamalıdır.

Genellikle DM üzerinden; “Hesabınızda yer akan bir gönderide telif hakkı ihlali bulunuyor. Hesabınız kısa sürede kapatılacaktır. Belirtilen linke tıklayarak ilerleyin.” şeklinde gönderilen mesajlar sahte, dolandırıcı hesaplara aittir ve Instagram uygulaması ile hiçbir bağlantısı yoktur.

Telif hakkı ile ilgili herhangi bir sorun olduğunu düünüyor iseniz Instagram çözüm merkezine göz atmanız gerekmektedir. Uygulamaya giriş yaptığınızda yardım bölümünde yer alan çözüm merkezine ulaşabilirsiniz. Çözüm merkezinde teliif hakkı seçeneği ile ilgili bütün detaylar yer almaktadır. Burada yer alan telif hakkı ihlal bildirme alanında ilgili seçenek tıklanarak gönder butonuna basılmalıdır. Bu işlem ile birlikte telif hakkı ihlali bildirilmiş olmakta ve konu ile ilgili Instagram çözümü ile tarafınıza geri dönüş sağlayacaktır. 

Telif hakkı ihlali nedir?

Kanunlarda telif hakkının ihlali çok kapsamlı bir şekilde ele alınarak düzenlenmiştir. Telif hakkı ihlali nedir şeklinde yöneltilen soruya;

• Eserin izinsiz şekilde arz edilmesi
• Üretilen eserin sahibi dışında başka bir kişi tarafından sahiplenmesi
• Eser üzerinde izinsiz şekilde değişiklikler yapılması
• Eser sahibinin hak kaybına uğratılması
• Eserin izinsiz olarak kullanılması, çoğaltılması, temsil edilmesi, kopyalanması, yayılması ve ticari amaçlarla kiralanması/satılması şeklinde cevap verilebilir. 

Belirtilen işlemler sonucunda telif hakkı ihlali oluşur ve sonucunda kişiler kanun kapsamında para ve/veya hapis cezasına çarptırılabilriler. Telif hakkı ihlaline yönelik cezalar suç türüne göre değişiklik göstermektedir. Eser sahipleri telif hakkı ihlali konusunda suç duyurusunda bulunabilecekleri gibi sadece suçun oluşumunun gerçekleşmesi ile değil oluşma durumunun bulunmasında dahi şikayet oluşturulabilmektedir.