İştirak nedir? 2022 İştirak nafakası

İştirak; Arapça kökenli bir kelime olup birleşme ya da ortak olma anlamına gelir. Genelde bir şirketin başka bir şirketin sermayesine ortak olması şeklinde gerçekleşen iştirak beraberinde birtakım hukuki zorunluluklar getirir. Bununla birlikte iştirak, evlilikte çocuk sahibi olup ayrılan eşler veya borçları yüzünden hacze uğramış kişinin ailesini ve alacaklılarını yakından ilgilendiren bir durumdur. Çocuğun velayeti üzerinden hukuki bir durum sonucu oluşan iştirak nafakasının miktarı ve niteliği de yıllara göre değişebilmektedir. Peki iştirak nedir, iştirak nafakası ne işe yarar ve hacze imtiyazlı iştirak edebilecek kişiler kimlerdir? sorularının cevaplarını biliyor musunuz? Gelin, bu konuları detaylı bir şekilde inceleyelim.

İştirak ne demek?

İştirak kısaca birleşme ve ortak olma anlamına gelir. Ekonomik olarak sermaye ve şirkete ortak olma anlamında kullanılsa da Aile hukuku ile ilgili konularda da sıklıkla gündeme gelir. Ortak çocuk, aile üyesinin borçları yüzünden yapılan haciz işlemleri ve hacze uğrayan kişinin alacaklıları da bu sürece dahil olur. 

İştirak nafakası ne işe yarıyor?

İştirak nafakasının ne işe yaradığına geçmeden önce iştirak nafakası kavramına değinmekte yarar var. İştirak nafakası; ergenliğe erişmemiş çocuğun tüm bakım ve masraflarının karşılanması esasına dayanır. Velayetin kendisinde olmadığı durumlarda boşanan kişinin maddi durumuna göre belli oranlarda iştirak nafakası talep edilir. İştirak nafakası kişinin çalışma durumu, üzerine kayıtlı mülk olup olmaması ve oturduğu evin kira olup olmamasına göre değişebilir. Mahkemeler bu konuda farklı tutumlar sergileyebilir. Eğer kişi iştirak nafakasını fazla bulursa buna itiraz edebilir. Peki iştirak nafakası ne işe yarar?

1. İştirak nafakası çocuğun temel  ihtiyaçlarının (beslenme, barınma ve sağlık) karşılanması için son derece önemlidir. 

2. Eğitim, ulaşım, harçlık ve tatil giderleri gibi çocuğun sosyal hayatına olumlu etki yapacak ihtiyaçlar da iştirak nafakasıyla giderilir.

3. İştirak nafakası kanunla belirlenen bir hüküm olduğu için çocuklara yasal güvence ve dayanak sağlar.

Hacze imtiyazlı iştirak edebilecek kişiler kimlerdir?

Borçlu bir kişinin hacze uğraması neticesinde tüm mal varlığı satılarak borçlulara borcu ödenir. Eğer borçlunun mal varlığı bunu karşılamaya yetmiyorsa alacaklılar hacze iştirak edebilir. İmtiyazlı hacze iştirak ise kişilerin yakınlarının icra ve haciz takibi olmaksızın hacze iştirak edebilmesine denir. İmtiyazlı hacze iştirakı adli hacze iştiraktan ayıran en önemli fark haciz takibinin yapılmadan ilk hacze iştirak edilebilmesidir. İcra ve İflas Kanunu'nun 101. maddesine göre hacze imtiyazlı iştirak edebilecek kişiler şöyledir;

1. Borçlunun çocukları

2. Borçlunun eşi

3. Borçlunun vasi ya da kayyımı olduğu kişiler

4. Nafaka almaya hak kazanmış nafaka alacaklısı

5. Ölünceye kadar kişiye bakmakta olan bakma alacaklısı hacze imtiyazlı iştirak edebilecek kişlerdir. 

Borçlu kişinin eşi evlilik ilişkisi bittikten sonra, çocukları velayet süresi dolduktan ve borçlunun vesayeti altındaki kişilerin de vesayet ilişkisi sonlandıktan sonra bir sene içinde hacze imtiyazlı iştirak için başvuru yapması gerekiyor. Hacze iştirak etmek için haczi koyan ilk icra dairesine giderek bu başvuru yapılabilir. İmtiyazlı hacze iştirak konusunda diğer alacaklılar iştirake itiraz edebilir. Bunun için geçici olarak kabul edilen itirazın 7 gün içinde dava açılarak mahkemeye iletilmesi gerekir. 

İştirak birleşmesi nedir?

İştirak birleşmeleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 136 ve 158. maddelerinde beyan edilmiştir. İştirak birleşmesi iki şirketten brinin diğerini devralması ya da iki şirketin birleşerek yeni ve farklı bir şirket kurmalarıyla olur. Sermaya şirketleri, şahıs şirketleri ve kooperatifler belirli koşulları sağlayarak iştiraki birleşme yoluna gidebilirler. İştirak birleşmelerinde devralan şirket devrolunan şirketin haklarını korumak için gerekli düzeyde sermaye artırımı yapması gerekir. İştirak birleşmesi devreden ve devralan şirketlere sağladığı faydalar açısından son derece önemli bir konudur.