facebook
Diğer

Enflasyon Nedir, Nasıl Hesaplanır, Neden Yükselir, Nasıl Düşer?

Yapay zeka aracı ile özetlenmiştir

Enflasyonun iş ve günlük yaşantımıza etkilerini inceliyoruz. Enflasyon nedir, neden yükselir ve nasıl hesaplanır sorularının yanıtlarını veriyoruz. Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesindeki sürekli artışı ifade eder. Enflasyonun yükselmesi, satın alma gücünün azalmasına ve ekonomik istikrarsızlığa yol açabilir. Gelir dağılımında bozulmaya ve toplumsal yaşamda olumsuz etkilere neden olabilir.

İçindekiler

1. Enflasyon nedir?

2. Enflasyon neden yükselir?

3. Enflasyon nasıl hesaplanır?

4. Enflasyon nasıl düşer?

5. Yüksek enflasyonun sonuçları nelerdir?

Günlük konuşmalarda ve haberlerde yükselmesi veya düşmesiyle sıklıkla karşımıza çıkan enflasyon, hem iş hem de gündelik yaşantımıza doğrudan etkisi olan bir ekonomi kavramı. Bu yazımızda akıllara takılan Enflasyon Nedir, Enflasyon Neden Yükselir, Enflasyon Nasıl Hesaplanır sorularının yanıtlarını veriyoruz.

Enflasyon nedir?

Öncelikle genel tanımını yaparak enflasyon nedir sorusunun yanıtını verelim. En kısa tanımıyla enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesindeki sürekli artışa denir. Enflasyon tek bir ürünün fiyatının artması veya fiyatların bir kez yükselmesi değildir. Ekonominin genelinde, fiyatlar sürekli olarak arttığında, enflasyon söz konusu olur. Enflasyon nedir sorusunu yanıtladıktan sonra, şimdi de enflasyon neden yükselir buna bakalım.

Enflasyon neden yükselir?

Enflasyon neden yükselir sorusunu biraz açmak gerekirse; neden satın aldığımız mal ve hizmetlere zaman içinde daha fazla para öderiz? Buna doğru yanıtı üç madde halinde verebiliriz:

Bu başlıkta enflasyon nedir sorusunu genel anlamda yanıtladık. Şimdi çok merak edilen enflasyon nasıl hesaplanır sorusuna geçiyoruz.

Enflasyon nasıl hesaplanır?

Tüm bu bilgiler ışığında bakacak olursak, enflasyon nasıl hesaplanır sorusunun cevabını vermek kolaylaşıyor. Enflasyonu ölçebilmek için fiyatlar genel seviyesi aylık olarak takip edilir. Bunun için ülkenin genelini temsil eden bir hanehalkının harcama yaptığı mal ve hizmetlerden bir sepet oluşturulur. Bu sepetteki ürünler niteliklerine göre gruplandırılır; gıda, giyim, ulaşım gibi. Bu gruplar ise örnek hanehalkının harcamaları içindeki paya göre ağırlıklandırılır. Bu yolla hesaplanan Tüketici Fiyat Endeksinin yıllık yüzde değişimi, yıllık enflasyonu gösterir.

Mesela, belirlenen alışveriş sepetinde yer alan ürünlerin toplam değeri önceki yıl aynı ay 100 TL iken, bu yıl aynı ay bu sepetteki ürünlerin fiyatları toplamı 105 TL olmuş ise yıllık enflasyonun yüzde 5 olduğu sonucuna varırız.

Enflasyon nasıl düşer?

Peki yüksek enflasyon nasıl düşer? Yüksek enflasyon zamanla paranın satın alma gücünü azaltır. Örneğin, 1960’lı yıllarda bir ev alınabilen para ile bugün bir ekmek dahi alınamaması, enflasyonun, alım gücünü zaman içinde ne denli azalttığının açık bir göstergesidir. Bu sebepten pek çok kişi geçmiş yıllardan bahsederken “o zamanın parasıyla” ifadesini kullanır.

Yüksek enflasyon karşısında paramızın değeri azaldığı için ulusal paraya olan güven azalır. Bu nedenle, insanlar harcama ve birikim yaparken kendi ülkelerinin para birimi yerine başka ülkelerin para birimini kullanmayı tercih edebilirler.

Benzer şekilde birikimlerini ulusal paraları ile yapmak istemeyebilirler. Yani, yüksek enflasyon ortamında paranın değişim aracı olma ve değer biriktirme işlevleri ortadan kalkar. Yabancı para ve gayrimenkul gibi üretken olmayan alanlara yönelik yatırımlar artar.

Yüksek enflasyonun sonuçları nelerdir?

  • Enflasyon ekonomik açıdan önemli sonuçlar doğururken aynı zamanda toplumsal hayatı da olumsuz etkiler. Tarih boyunca, yüksek enflasyon oranları çoğu zaman beraberinde toplumsal istikrarsızlık yaratmıştır.
  • Yüksek enflasyon, toplumun düşük gelirli kesimine daha fazla zarar verir; yoksulluğun artmasına ve gelir dağılımının bozulmasına neden olur. Enflasyon yüksekken, birikim yapabilme imkânı olan kesim yüksek faizlerden yararlanarak servetlerini artırabilir. Ancak gelir düzeyi düşük kişilerin bu imkânı olmadığından ve borç almaları gerektiğinde daha yüksek faizle borçlanacaklarından gelir dağılımı giderek bozulur.
  • Yüksek enflasyon ortamında güven unsuru zarar görür ve gelecekle ilgili belirsizlik nedeniyle kaygılar artar. Gelir dağılımının bozulması özellikle genç nüfusun geleceğe dair olumlu beklentilerinin azalmasına neden olur.

Tüm bu nedenlerden ötürü, bir ekonomide enflasyonun düşük ve istikrarlı olması, yani paramızın değerinin korunması büyük önem taşır. Enflasyon oranı, tüketici ve üreticilerin yatırım, tüketim ve tasarruf kararlarını verirken dikkate almayacakları kadar düşük ise ve bu düşük enflasyon devam ettirilebiliyorsa, o ekonomide fiyat istikrarı sağlanmış demektir. Örneğin, son birkaç yıl içinde aynı tutarda para ile ortalama aynı miktarda alışveriş yapılabiliyorsa, o ekonomide fiyat istikrarı sağlanmıştır.

  • Yüksek enflasyon belirsizliğe neden olur. Üreticiler fiyatları belirlemekte, tüketiciler ise fiyat değişimlerini takip etmekte zorlanır. Bankalar daha yüksek faizle borç verir. Yatırım ve tüketim kararları sağlıklı alınamaz. Yatırımların vadesi kısalır.
  • Yüksek enflasyon ortamında tüm malların fiyatları sıklıkla ve önceden tahmin edilemez biçimde değişir ve bir ürünün diğer ürünlere göre daha ucuz veya daha pahalı olduğunu fark etmek zorlaşır. Sonuç olarak, şirketler ve tüketiciler fiyat değişikliklerini yanlış yorumlayabilir ve satın alma kararlarında hata yapabilir. Bu da verimsiz kaynak kullanımına neden olur.
  • Mal ve hizmetlere olan talebin üretimden fazla olmasıdır. Buna talep enflasyonu denir. Eğer üretim, talebi karşılamaya yetmiyorsa, bu durum mal ve hizmet fiyatlarının artmasına neden olur. Yazın gelmesiyle otel ücretlerinin veya bisiklet fiyatlarının artması talep enflasyonuna örnektir.
  • Bir ürünü üretmenin daha pahalı hale gelmesi, yani maliyetlerin artması nedeniyle fiyatların yükselmesidir. Örneğin bir hizmeti sağlayan işçiye daha fazla ücret verilmesi veya bir malın üretimi için gerekli olan ham maddelerin fiyatının artması halinde, firmalar, sağladıkları mal ve hizmetlerin fiyatlarını yükseltebilir. Bu da maliyet enflasyonu olarak adlandırılır.
  • Ekonomideki birimlerin bir sonraki dönem, enflasyonun artacağı beklentisi ile fiyatlarını artırmasıdır. Bu beklenti enflasyonu olarak açıklanır. Gelecek yıl enflasyon olacağını düşünen ev sahibinin kiraya zam yapması buna örnektir.
11.10.2018
Detaylı bilgi için Sizi Arayalım.
Telefonunuza doğrulama kodu gönderilecektir.

Aydınlatma Metni’ni okudum, onaylıyorum.

Bu internet sitesinde yer alan tüm içerikler, ziyaretçilere bilgi verilmesi amacıyla hazırlanmış olup tavsiye amacı taşımaz. Logo sitede yer alan bilgilerin doğruluğu, güncelliği ve kullanılması konusunda herhangi bir güvence sunmaz. İlgili bilgiler kullanılmadan önce ilgili konu hakkında bir profesyonelle ile görüşülmesi tavsiye edilir. Logo bu sitede yer alan içerikler sebebiyle doğabilecek zararlar bakımından sorumluluk kabul etmez. Lütfen siteyi ve sitedeki bilgileri kullanmadan önce Kullanım Koşulları’nı okuduğunuzdan emin olunuz.

Logo Yazılım hakkındaki sorularınız ve talepleriniz için

Ürünler hakkında bilgi isteyebilir, demo talebinde bulunabilirsiniz. Uzmanlarımız sizi ihtiyacınıza göre en doğru çözüme yönlendirecektir.


Bize yazın size biz ulaşalım
Telefonunuza doğrulama kodu gönderilecektir.

Aydınlatma Metni’ni okudum, onaylıyorum.