e-Haciz nedir? e-Haciz sorgulama nasıl yapılır?

Haciz sitemi, bireysel veya kamu alacaklarının tahsil edilmesi amacıyla borçlunun maddi değere saip mallarına el konulması ya da borçlunun bu mallar üzerindeki kullanım yetkisinin kısıtlanmasıdır. Tam adı elektronik haciz olan e-haciz de, devlete karşı ödenmemiş borçların , bireysel ya da kamu alacaklarının tahsil edilmesi amacıyla başlatılan el koyma işlemidir. e-Haciz uygulamasında söz konusu kısıtlama ya da el koyma işlemi elektronik olarak uygulanmakta ve dijital platformlar üzerinden gerçekleşmektedir. 

Borcun miktar ve türüne göre farklı şekillerde uygulama alanı bulan e-haczin en sık karşılaşılan sonucu, borçlunun maaşına uygulanan bloke ve kesintilerdir. Örneğin ödenmeyen vergi borçları olması durumunda, borç ödenene kadar kişinin maaşına bloke konulabilir ya da maaşında kesinti yapılabilir. 

e-Haciz sorgulama nasıl yapılır?

Vatandaşlar e haciz durumlarını ve e-hacize ilişkin işlemlerini e-devlet ya da interaktif vergi dairesi üzerinden sorgulayabilir. E-devlet üzerinden sorgulama yapabilmek için TC kimlik numaranız ve e-devlet şifreniz ile platforma giriş yapılabilir ya da diğer e-devlet giriş seçenekleri kullanılabilir. Ancak interaktif vergi dairesi üzerinden sorgulama yapmak isteyen kişilerin vergi mükellefi olmaları gerekir. 

Sisteme giriş yapılamasının ardından Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hizmetlerine tıklanır, buradan sorgulama ekranına geçiş yapılarak e haciz durumu kontrol edilebilir. Sorgulama ekranına girildiğinde kullanıcıların karşısına iki farklı haciz tipi çıkar. Bunlar banka hesaplarına uygulanan en hacizler ve araçlara uygulanan e hacizler şeklinde olacaktır. Bilgi alınmak istenen başlık seçilerek işleme devam edilebilir ve sorgulama yapılabilir.

e-Haciz nasıl kaldırılır?

e-Haciz sürecinin başlangıcı borçluya tebligat gönderilmesidir. Borcunu ödemeyen kişiye karşı, hakkında e-haciz uygulanacağını belitren bir tebligat gönderilir. Bu durum borçlunun hacze konu olacak borcu ödemek adına adım atması için yapılan bir uyarı niteliğindedir. Borçlu, tebligat eline ulaştıktan sonra 15 gün içinde harekete geçmeli ve işlem yapmalıdır. Borçlunun bu tebligattan sonraki 15 gün içinde borcunu ödemesi durumunda haciz işlemi başlamadan kaldırılacaktır. Bu süreçte yalnızca borcun tamamının ödenmesi değil, 15 günlük süre içinde borcun taksitlendirilmesi ve ödeme planı çıkarılması talebi de haczin durdurulması için yeterlidir. Ancak taksitlendirme işlemi yapılabilmesi için borcun %20'lik kısmının kuruma peşin olarak ödenmesi gerekir. Daha sonra kalan miktar üzerinden taksit miktarı hesaplanacaktır. Bu durum borçlu hakkında e-haciz uygulanmasının önüne geçecek ve böylece maaş ya da banka hesaplarına uygulanacak bloke ve kesinti risklerini de oradan kaldıracaktır.

Borçlunun bu süre içerisinde faaliyete geçmemesi durumunda e-haciz işlemi başlar.  Bu durumda e haciz nasıl kaldırılır sorusu gündeme gelecektir. e-Haciz kaldırma şekli, borcun türüne ve kaynağına göre değişiklik gösterebilmektedir. e-Haczin kaldırılabilmesinin tek yolu borcun tamamının ödenmesidir.

Kişinin banka hesaplarına ya da maaşına bloke ve kesinti şeklinde uygulanmaya başlamış haczin kaldırılması için borcun tamamının ödenmesi gerekir. Borcun tamamı ödenedikten sonra borçlu kişi ilgili kurumlara bunu bildirmek için dilekçe vermelidir. Bankaya ya da vergi dairesine ödenen borçlarda borcun kaldırılması için bu kuruluşlardan "borcu yoktur" yazısı alınması da büyük önem taşımakatdır. Borcun tamamen ödenmemesi ve borç bakiyesinde az da olsa bir miktar kalması durumu elektronik haczin kaldırılmasına engel olacaktır. 

Bu aşamadan sonra borçlu, ödediği borç için borç kaldırma başvurusu yapabilecek konuma gelir. Borçlu olunan kuruma "borcu yoktur" ibaresi ile yapılan bu başvuru, hem elektronik ortam üzerinden hem de kurumdan alınacak ıslak imzalı belgenin elden teslimi ile yaplabilir. Islak imzalı belge ile bizzat kuruma gidip başvuru yapılması halinde haczin kaldırılma süreci hızlanacaktır.